Wcześniak to dziecko urodzone między 23 a 37 tygodniem ciąży. Im młodsze dziecko tym więcej będzie wymagało od nas pomocy i bardziej intensywnej opieki. Większe jest też ryzyko powikłań, różnorakich problemów zdrowotnych. Wypis ze szpitala zależy od możliwości do samodzielnego oddychania, jedzenia oraz utrzymania w miarę stałej temperatury ciała.
Pobyt dziecka w domu jest wyjątkowy, wręcz magiczny. Należy się do niego odpowiednio przygotować.
W mieszkaniu powinno się znaleźć miejsce na łóżeczko, najlepiej by była to sypialnia. Bliskość z rodzicami usprawni opiekę nad dzieckiem. Wstawanie w nocy by nakarmić czy przewinąć dziecko staje się mniej uciążliwe. Dodatkowo łatwiej kontrolować sen maluszka. Wiemy, że wcześniaki są w grupie zwiększonego ryzyka śmierci łóżeczkowej. Nie zalecamy spania z dzieckiem w jednym łóżku. Istnieje, bowiem niebezpieczeństwo przygniecenia go swoim ciałem czy też bezwiednym zrzuceniem z łóżka. U dzieci z obciążonym wywiadem dotyczącym bezdechów w oddziale noworodkowym, występowaniem tzw. śmierci łóżeczkowej w rodzinie zalecamy zakup czy też wypożyczenie monitora oddechów. Nie powinno to być postępowaniem rutynowym u każdego wcześniaka. Optymalna temperatura w pomieszczeniu powinna oscylować między 22 a 24 stopni w ciągu dnia, w nocy może być mniejsza o 2-3 stopnie. W okresie grzewczym wskazane jest również używanie nawilżaczy powietrza. W zdecydowanej większości do snu układamy dziecko na plecach. Jest to pozycja bezpieczna. Ale leżenie tylko w takiej pozycji może doprowadzić do spłaszczenia potylicy. W związku z tym warto zmieniać ułożenie maluszka, choćby na brzuszku, oczywiście pod kontrolą wzroku. Poprzez podnoszenie główki dziecko ćwiczy mięśnie szyi, ramion i pleców. Dodatkowo usprawnia perystaltykę jelit. Pamiętajmy ze nasz maluch potrzebuje bardzo bliskiego kontaktu z nami. Tulenie skóra do skóry, czyli tzw. kangurowanie, zmniejsza stres, a spokojniejszy, głęboki sen ma korzystny wpływ na rozwój mózgu.
Kąpiel wcześniaka nie różni się w sposób zasadniczy od kąpieli noworodka donoszonego. W zależności od sytuacji czynność tę wykonujemy codziennie lub co drugi dzień. Do mycia należy używać preparatów posiadających atest, polecane są, tzw. emolienty. Po wyjęciu z wody dziecko trzeba szybko osuszyć poprzez dotykanie, a nie pocieranie, ponieważ skóra wcześniaka jest delikatna i łatwo ją uszkodzić. Po kąpieli skórę należy nawilżyć oliwką bądź odpowiednim mleczkiem nawilżającym.
Wcześniaka należy przewijać tak często jak wymaga tego dziecko i jego skóra. Należy pamiętać o odpowiednim rozmiarze pieluszek. Istnieją już na naszym rynku odpowiednio małe ,,pampersy”. Do oczyszczenia skóry można stosować chusteczki nawilżające. Wybieraj te najdelikatniejsze, hipoalergiczne, pozbawione substancji zapachowych. Można również używać delikatnych gazików nasączonych przegotowaną wodą. Do pielęgnacji stosujmy odpowiedni krem ochronny. Można wietrzyć pośladki, pamiętając jednak o tym by nie wyziębić naszego maluszka.
Możliwość wychodzenia na spacery jest uzależniona od pory roku oraz od umiejętności utrzymywania ciepłoty ciała przez samego wcześniaka. Zimą początkowo werandujemy, tzn. ubranego w kombinezon, czapeczkę, umieszczonego w wózku maluszka poddajemy działaniu świeżego powietrza przez otwarte okno. W ten sposób stopniowo przyzwyczajamy dziecko do niższych temperatur. Następnie wyruszamy na pierwszy półgodzinny spacer, najlepiej w słoneczny, bezwietrzny dzień. Nie narażamy dziecka na działanie temperatur poniżej -5 stopni. Pamiętamy o odpowiednim ubraniu. Sprawdzamy ucieplenie skóry poprzez dotykanie karku i stópek. Chłodniejsze raczki nie muszą świadczyć o wychłodzeniu organizmu tylko o niedojrzałości układu krążenia.
Pamiętajmy, że dziecko urodzone przedwcześnie musi stopniowo dojrzewać. Unikajmy, więc hałasu, pośpiechu, niepotrzebnych odwiedzin. Pierwsi goście nie powinni się pojawiać przed ukończeniem trzech miesięcy. Niebezpieczne są wizyty dzieci, które mogą przenosić groźne dla maluszka choroby. Bezwzględny jest zakaz spotykania się z osobami z cechami infekcji. Odłóżmy to na bardziej sprzyjający czas.
